Testen op hepatitis C

Bij je hiv-behandelcentrum

Je wordt bij een hiv-behandelcentrum maar twee keer per jaar getest op hepatitis C. Meestal wordt gekeken naar leverwaarden en/of antistoffen. Zie Welke test.

Bij de soa-poli van GGD Amsterdam (alleen als je in Amsterdam woont) 

Je kan hier maximaal 2 keer per jaar testen op hepatitis C.
Er wordt niet getest als je:

• korter dan drie maanden terug bij je hiv-behandelaar bent geweest
• korter dan zes maanden terug bij de soa-poli bent getest op hepatitis C

Bij alle soa-poli's 

Je kan ALTIJD terecht bij iedere soa-poli in Nederland als een sekspartner je heeft gewaarschuwd dat hij hepatitis C heeft. Hier vind je de adressen van soa-poli's.

Let op: zomaar tegen de telefonist(e) zeggen dat je gewaarschuwd bent, is niet genoeg. Je hebt een waarschuwingscode nodig om snel getest te kunnen worden. Je sekspartner kan een code regelen via zijn verpleegkundige, hiv-consulent of huisarts. De website partnerwaarschuwing.nl wordt hier vaak voor gebruikt. 

Bij je huisarts

De kosten voor het testen (niet die van het consult) gaan af van je eigen bijdrage voor de zorgverzekering. Als je hiv-positief bent, dan maak je vaak al zorgkosten en ben je je eigen bijdrage meestal al kwijt. Testen via de huisarts voel je dan niet in je portemonnee.

Let op: Als je geen recept voor PrEP via je huisarts of de soapoli hebt gekregen, dan zal je al je 3-maandelijkse checks, inclusief hepatitis C, zelf moeten regelen.

Bij de soa-poli

Als je een PrEP-recept via de soa poli krijgt, dan hoor je volgens de Nederlandse richtlijnen vier keer per jaar getest te worden op hepatitis C.
En je kan ALTIJD terecht bij de soa-poli als een sekspartner je heeft gewaarschuwd dat hij hepatitis C heeft. Hier vind je de adressen van soa-poli's.

Let op: zomaar tegen de telefonist(e) zeggen dat je gewaarschuwd bent, is niet genoeg. Je hebt een waarschuwingscode nodig om snel getest te kunnen worden. Je sekspartner kan een code regelen via zijn verpleegkundige, hiv-consulent of huisarts. De website partnerwaarschuwing.nl wordt hier vaak voor gebruikt.

Bij de huisarts

Als je een PrEP-recept via de huisarts krijgt, dan moet je volgens de Nederlandse richtlijnen vier keer per jaar getest worden op hepatitis C.

De kosten voor het testen (niet die van het consult) gaan af van je eigen bijdrage voor de zorgverzekering. Maak je om een andere reden al zorgkosten? Dan ben je je eigen bijdrage meestal al (deels) kwijt. Testen via de huisarts voel je in dan niet (of minder) in je portemonnee.

Bij de soa-poli

Als je door een sekspartner gewaarschuwd bent dat hij hepatitis C heeft. Geen enkele soa-poli in Nederland test hiv-negatieve homomannen standaard op hepatitis C. Dit gebeurt alleen als je PrEP gebruikt of als je gewaarschuwd bent. Hier vind je de adressen van soa-poli's.

Let op: zomaar tegen de telefonist(e) zeggen dat je gewaarschuwd bent, is niet genoeg. Je hebt een waarschuwingscode nodig om snel getest te kunnen worden. Je sekspartner kan een code regelen via zijn verpleegkundige, hiv-consulent of huisarts. De website partnerwaarschuwing.nl wordt hier vaak voor gebruikt.

Bij de huisarts

De kosten voor het testen (niet die van het consult) gaan af van je eigen bijdrage voor de zorgverzekering. Maak je om een andere reden al zorgkosten? Dan ben je je eigen bijdrage meestal al (deels) kwijt. Testen via de huisarts voel je in dan niet (of minder) in je portemonnee.

Bij de meeste mensen maakt het lichaam ongeveer twee maanden na infectie antistoffen aan tegen het hepatitis C-virus. Als je hiv hebt kan het langer duren, waarbij meer dan vier maanden geen uitzondering is. Houd er dus rekening mee dat de uitslag van een antistoffentest negatief kan zijn (=geen antistoffen aantoonbaar), terwijl het virus wel in je lichaam zit. Met een antistoffentest kun je dus meestal niet een zeer recente infectie opsporen.
Ook is de antistoffentest niet geschikt als je eerder hepatitis C hebt gehad. Na genezing blijven vaak levenslang antistoffen in je lichaam aanwezig. Het doen van een antistoffentest is dan nietszeggend. Alleen met een RNA-test (zie hierna) weet je in zo’n geval of je wel of niet opnieuw hepatitis C hebt opgelopen.

Voordeel: een antistoffentest is relatief goedkoop.
Nadeel: een recente infectie kun je missen met een antistoffentest. Het duurt soms lang voordat je lichaam antistoffen tegen hepatitis C aanmaakt.
Nadeel: de antistoffentest is niet geschikt als je eerder hepatitis C hebt gehad.

In het bloed wordt gekeken naar een toename van het leverenzym ALAT. Als daar sprake van is, dan kan dit een teken zijn van een leverontsteking door hepatitis C. Er kunnen ook andere oorzaken zijn. Je arts gaat dit meestal eerst na. Het is goed om met je behandelaar te bespreken dat je wellicht risico hebt gelopen op hepatitis C. Als volgende stap zal je arts eventueel een RNA-test bij je doen om vast te stellen of je wel of niet hepatitis C hebt.

Verhoging van leveractiviteit kan ook te maken hebben met gebruik van alcohol, chems of (hiv-)medicatie. Vertel je arts daarom altijd dat je een of meer van deze middelen gebruikt. Alleen dan kan zij/hij een juiste inschatting van jouw situatie maken.

Omdat een leverenzymtest veel goedkoper is dan een RNA-test, worden eerst je leverwaarden gemeten. Leverwaarden meten heeft als bezwaar dat het een momentopname is en dat leverwaarden over de tijd schommelen. Een piek in ALAT-waarden kan worden gemist. Dat wil zeggen, de piek is voorbij op het moment dat jij je laat testen. Of wat ook kan: een piek doet zich pas ná het testen voor.

Voordeel: het is een relatief goedkope test.
Nadeel: een verhoging van leverwaarden kan ook op iets anders duiden. Het hoeft niet per se met hepatitis C te maken hebben.
Nadeel: pieken in leverwaarden kunnen worden gemist. Het kan dus zijn dat je leverwaarden op het moment waarop je test niet verhoogd zijn, terwijl je wel hepatitis C hebt opgelopen.

Een RNA-test kan een infectie al heel vroeg aantonen: vanaf zeven tot tien dagen na blootstelling aan het virus. De test meet of er RNA (=virusdeeltjes) van hepatitis C in je bloed zit. Dat is een voordeel ten opzichte van de antistoffentest, waarbij het soms vier maanden kan duren voordat duidelijk is dat je lichaam antistoffen heeft aangemaakt.

Omdat een RNA-test direct de aanwezigheid van het virus aantoont, is deze test ook geschikt als je eerder hepatitis C hebt gehad en je om die reden geen antistoffentest meer kan doen (zie bij Antistoffentest).

Een RNA-test is duur (ongeveer €90). Een arts zal deze test vaak pas inzetten als er sterke aanwijzingen zijn dat je hepatitis C hebt. Bijvoorbeeld als een antistoffentest positief is (=antistoffen zijn aangetoond).

Voordeel: de RNA-test toont binnen enkele weken direct de aanwezigheid van het hepatitis C-virus aan.
Nadeel: de reguliere RNA-test is duur (ongeveer €90).